Privacy & Werkwijze
Foto: Maarten Gratama
Ongevallen, branden en (gewelds)incidenten brengen altijd veel emoties met zich mee. Bij zware aanrijdingen blijven vaak nabestaanden achter of zijn slachtoffers voor het leven getekend. Ook brand kan veel impact hebben op de lokale samenleving. Het fotograferen van deze gebeurtenissen kan in veel gevallen achteraf vragen beantwoorden. Maar ten tijde van een incident of vlak daarna maakt het heel soms veel reacties los bij betrokkenen. Onbegrip en afkeuring. Maar waarom worden ernstige ongevallen en heftige branden gefotografeerd? En waarom komen ook simpele aanrijdingen op deze website te staan?

Vanuit de samenleving is er al jaren een groeiende vraag naar snelle, actuele verslaggeving van grote incidenten. Als er hulpdiensten met sirenes door het dorp rijden of er een traumahelikopter over vliegt, kijken de meeste mensen tegenwoordig eerst op social media. Wat is de reden dat er zoveel kilometer file op de snelweg staat? Of waar komt die brandlucht vandaan buiten? Mensen zijn nieuwsgieriger dan ooit.

Als incidentfotograaf sta ik dagelijks bij grote en kleine incidenten. Er heerst altijd een spanningsveld tussen drie belangrijke elementen: privacy, kwaliteit en snelheid.

Privacy

Het van dichtbij vastleggen van ernstige incidenten is niet direct een vanzelfsprekendheid. Natuurlijk staan er bij zware ongevallen en grote branden altijd toeschouwers met mobieltjes foto's op afstand te maken. Maar dichtbij de actie foto's maken is minder vanzelfsprekend dan je zou verwachten. Naast dat ik een politieperskaart bezit, waarmee je officieel binnen de afzetting beelden mag maken, moet er ook sprake zijn van vertrouwen vanuit de hulpdiensten richting de media. Na jarenlange verslaggeving kennen de meeste hulpverleners de vaste fotografen in mijn regio wel van gezicht. Zij weten wat zij van ons kunnen verwachten.

Dat vertrouwen is vooral gebasseerd op een punt: de privacy van het slachtoffer. De hulpdiensten vinden het erg belangrijk dat de privacy van slachtoffers zoveel mogelijk wordt gewaarborgd. Zolang daar rekening mee wordt gehouden, is er veel mogelijk.

Slachtoffers in beeld?

Mogen slachtoffers dan helemaal niet op de foto? Jawel, dat mag wel. Maar, tot op zekere hoogte. Alle foto's die op de openbare weg zijn gemaakt, mogen worden gepubliceerd zonder dat daarvoor toestemming is vereist. Maar, er geldt wel portretrecht. Een foto met een persoon er op mag gepubliceerd worden, maar de 'geportreteerde' kan achteraf bezwaar maken tegen publicatie op basis van het portretrecht. Dat recht geldt enkel en alleen, als de persoon herkenbaar in beeld is gebracht. De meeste betrokkenen bij ongevallen en branden worden op mijn website veelal onherkenbaar gemaakt. Maar als het even kan, probeer ik slachtoffers van ongevallen helemaal niet in beeld te krijgen.

Kentekens en bedrijfsreclame

Kentekens van auto's die betrokken zijn bij ongevallen worden indien mogelijk ook onherkenbaar gemaakt. Bedrijfsreclame enkel in uitzonderlijke gevallen. Ook hier geldt dat het onherkenbaar maken van kentekens en bedrijfsreclame niet verplicht is.

Beelden geleverd aan de media

Met grote regelmaat lever ik ook beeld aan lokale, regionale en landelijke media. Zeker bij grotere incidenten kan het voorkomen dat de beelden die op mijn website staan, ook te zien zijn op de televisie of in kranten. Daarbij kan het voorkomen dat kentekens of betrokkenen niet onherkenbaar zijn gemaakt. De keuze om kentekens of betrokkenen onherkenbaar te maken ligt in dat geval bij de redactie van het medium. Ik lever mijn beelden bijna altijd 'ruw' aan de media. Dit is soms zelfs een vereiste.

Incidenten met dodelijke afloop

Ongevallen met dodelijke afloop worden ook gepubliceerd op deze website. Reden daarvoor is, dat een dodelijk ongeval in beginsel gelijk staat aan een ongeval zonder dodelijke afloop. Immers: er is net zoals bij een niet-dodelijk ongeval ook sprake van een incident, waarbij hulpdiensten zijn ingezet, waarbij het verkeer is ontregeld en wat impact heeft op de samenleving.

De ervaring leert dat veel nabestaanden achteraf juist baat hebben bij het zien van beelden van de hulpverlening bij dodelijke incidenten. Het beantwoord vragen die anders mogelijk onbeantwoord blijven: wat is er ter plaatse gebeurd? Heeft het slachtoffer nog geleden? In de afgelopen jaren heb ik al tientallen verzoeken gekregen voor het leveren van beeldmateriaal aan families en slachtoffers van niet-dodelijke ongevallen. Het helpt in veel gevallen juist bij het verwerken van het verlies, of bij het reconstrueren van een ongeval bij een slachtoffer dat na een ongeval zich niks meer weet te herinneren. Juist beelden van zo'n incident kunnen dan rust geven.

Ondanks dit gegeven, kunnen foto's of videobeelden na een dodelijk of zwaar incident veel emoties oproepen. Vooral tijdens de eerste dagen na het incident kunnen die emoties hoog oplopen. Het besef dat foto's waardevol zijn, komt in veel gevallen pas na enkele weken.

Het advies is dan ook, dat het niet verplicht is om naar foto's en videobeelden te kijken. Die keuze ligt altijd nog bij de bezoeker zelf.

Kleine incidenten

Hoe gek het ook klinkt, maar ook kleine incidenten zoals een kopstaart aanrijding met enkel blikschade of een autobrand kunnen na verloop van tijd meer nieuwswaarde krijgen dan verwacht. Als op één punt binnen enkele maanden meerdere ongevallen gebeuren of er zijn meerdere branden waarbij brandstichting in het spel lijkt te zijn, dan is het vastleggen van dit soort incidenten interessant: voor de samenleving kan het bewijs zijn dat de politiek die ene gevaarlijke kruising moet aanpakken of dat er werk moet worden gemaakt van opsporing van brandstichters. Kortom: ook kleine incidenten bevatten soms meer nieuwswaarde dan men verwacht.

Het weer in Wezep
Bewolkt 5,1°C
W 7,9km/h
0,8mm
Weerstation Wezep
Steun mijn werk
In 2023 hebben veel mensen mij gesteund met een donatie. Kan ik in 2024 ook op jouw steun rekenen?

Lees meer en doneer